Yazar: Ozzy

Yıllarca duyduk yavru vatan Kıbrıs’ı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti… Tek bildiğimiz bu Akdeniz açıklarındaki adanın yarısının bizim, diğer yarısının da Yunanlılara ait olduğu. 70’lerde yapılan çıkartma bilgimiz ise, en fazla Yumurcak filmlerinden kalma. 

Kıbrıs seyahatimin en düşündüren tarafı burnumuzun dibindeki, hatta adından bahsederken bile büyük anlamlar yatan bu “vatan”ımızı neden hiç bilmediğimiz oldu. Neden okullarda Kıbrıs tarihine yer verilmez? O yüzden tatil amaçlı bu seyahat, aslında tam anlamıyla bir kültür ve tarih turizmine dönüştü.

Lefkoşa (Nicosia)

Hem Yunan hem Türk tarafına başkentlik yapan Lefkoşa veya uluslararası düzeyde bilinen adıyla Nicosia’nın ilk dikkat çeken özelliği, haritaya baktığınızda şehir merkezinin tam da orta yerinden ikiye bölünmesi oluyor. Hatta Apple haritada Kuzey Kıbrıs tarafına geçtiğiniz anda hiç bir bilgi ile karşılaşmıyorsunuz. Cadde, sokak, dükkan… Hiç bir şey yok. Giderek yerinde de gördük ki, gerçekten de şehrin orta yerinde sınır kapısı var. Yani bir tarafta dondurma yiyip, karşı tarafa geçip çayınızı orda içebilirsiniz. Çarşıda yürürken “ülke” değiştirebilirsiniz.

Kim tanıyor?

Bizim için şaşırtıcı olacak ki, maalesef Kuzey Kıbrıs‘ı bağımsız ülke olarak tanıyan tek ülke Türkiye. 

Peki o zaman diğer ülkeler ne diyor?

Uluslararası düzeyde Kuzey Kıbrıs, Türkiye‘nin işgali altında görünüyor. Öyle ki, işgal altında göründüğü için Kuzey Kıbrıs‘a diğer ülkelerden uçuş yok. KKTC‘ye uçuşlar sadece Türkiye‘den var. 

Ne kadar Yunanlı Kıbrıslılar (Greek Cypriot), sorunsuz Türk tarafına geçebilse de, Türk pasaportuyla Yunan tarafına geçemiyorsunuz. Hatta benim İtalya oturum iznim ve bu izinle tüm Avrupa Birliğine seyahat hakkım olmasına rağmen, sadece Güney Kıbrıs’ta istisna yapılarak beni uçağa almayarak nasıl mağdur olduğumu uzun uzun anlatmıştım. 

Yani uluslararası düzeyde güney ve kuzey arasında çok fark var.

Kim haklı?

Yıllardır süren bu kavga nerden geliyordu? 

Her gittiğim yerde olduğu gibi açtım interneti araştırdım İngilizce. Kıbrıs tarihi, Türk çıkartması vs. Enterasandır ki Türk çıkarmasının sebeplerini yazan hiç bir kaynağa rastlamadım. Yazılan tek bilgi Türklerin Kuzey Kıbrıs’ı istila ettiği ve 1974’ten beri bölgeyi işgal ettiğiydi. Neden gelmiş bu ordu? Durduk yere mi istila etmiş? Yazmıyordu.

Yine tarafsızca gittiğimiz börekçide, lokantada karşılaştığımız Kıbrıslı Türklere sordum. Çok bilinmez geçmiş değil. O dönemin insanları hala aramızda yaşıyorlar. Bilgiye ulaşmak çok zor olmasa gerekti. O dönem yaşanan ilginç hikayelerin yanı sıra, herkesin ortak söylediği bir nokta vardı; 

“Türk ordusu 20 dakika daha geç kalsaydı, burada Kıbrıslı Türk kalmazdı.”

Kuzey Kıbrıslıların vatandaşlıkları

Kuzey Kıbrıslı Türklerin, KKTC kimlik ve pasaportları var. Kıbrıs’ta doğan kişiler aynı zamanda Güney Kıbrıs (Cyprus) pasaportu alma hakları var. Uluslararası geçerliliği ve Avrupa Birliği ülkesi olduğundan Kıbrıs doğumlu Türkler bu pasaportu almakta çekinmiyorlar. Tabi arada dönercide tanıştığımız Kıbrıslı Kuzey’in babası gibi düşünen Türkler de yok değil: “Babam çok milliyetçi, ondan Kıbrıs pasaportunu almak istemiyor ama benim yurt dışı eğitimim için alacağız.” 

Kıbrıs Türklerinin Türk vatandaşlığı konusunu bilmiyorum. Eğer bilen varsa açıklarsa sevinirim 🙂

Türkiyeli misiniz?

Bizim yani Türkiye’den gelen Türklerin en çok şaşıracağı şey, sanırım “Türkiyeli misiniz?” sorusu olacaktır. Bu soruyla hiç daha önce Türkçe olarak karşılaşmadım. Her duyduğumda ufak bir gülümseme ve şaşkınlıkla cevap verdim “Evet Türkiyeli’yim”. Şimdiye kadar ki “Türk’üm” (I’m Turkish) cevabı Kuzey Kıbrıs’ta bir anlam ifade etmiyor. Başka Türkçe konuşan bir ülke olmadığından bu durum hayli ilginç geliyor. Ama hiç Türkiye’ye gitmemiş Kıbrıslı Türkler var.